مجازات تکمیلی و تبعی

ـ مجازات‌های تکمیلی و تبعی

Eماده 23- دادگاه می‌تواند فردی(=از اختیارات دادگاه است و دادگاه مکلف به وضع مجازات تکمیلی نیست)را که به حد، قصاص(=در قانون جدید برای  حد و قصاص نیز  مجازات تکمیلی وضع شده است)) یا مجازات تعزیری از((درجه‌ شش تا درجه یک)) محکوم کرده است با رعایت شرایط مقرر در این قانون، متناسب با جرم ارتکابی(=مثلا شخص بی سوادی درختی قطع کند او را الزام به تحصیل کرد نه این که انفصال از خدمات دولت و مجازات نامتناسب محکوم کنیم) و خصوصیات وی به یک یا چند مجازات از مجازات‌های تکمیلی زیر محکوم نماید

  (= مجازات تکمیلی مجازات اضافی است که علاوه بر مجازات اصلی جرم به حکم دادگاه معین می گردد//مجازات تکمیلی حتما باید در حکم دادگاه ذکر شوند بر خلاف مجازت تبعی //تعیین مجازات تتمیمی منوط به تعیین حداکثر مجازات قانونی نیست// مجازات تکمیلی گاه اختیاری و گاهی اجباری است//تغلیظ دیه وقتی قتل در یکی از ماه های حرام اتفاق بیفتد تکمیلی اجباری است//ضبط اموال حاصل از جرم تکدی و کلاشی تکمیلی اجباری است

در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح،مجازات تکمیلی در همه ی موارد اختیاری است و مجازات تکمیلی اختیاری وجود  ندارد

مجازات تبعید در محاربه مجازات اصلی است نه تکمیلی//مجازات تکمیلی در قانون مجازات حصری است)

 

مجازات تکمیلی در حبس درجه 1 تا 6 است

 

مثلا  الف- اقامت اجباری در محل معین(=مدت محرومیت از حقوق اجتماعی یا منع از اقامت در محل معین در هر حال نمی تواند بیشتر از مدت مجازات اصلی باشد)// د- الزام به خدمات عمومی// پ- منع از اشتغال به شغل، حرفه یا کار معین// ت- انفصال از خدمات دولتی و عمومی// ز- الزام به یادگیری حرفه، شغل یا کار معین// ژ- الزام به تحصیل // ر- توقیف وسایل ارتکاب جرم یا رسانه یا مؤسسه دخیل در ارتکاب جرم)

 

تبصره 1ـ مدت مجازات تکمیلی ((بیش از دوسال نیست)) ((مگر)) در مواردی که قانون به نحو دیگری مقرر نماید(=مدت محرومیت حتما باید معین باشد و نامعین بودن از موجبات فسخ و نقض حکم است))

تبصره 2ـ چنانچه مجازات تکمیلی و مجازات اصلی از یک نوع باشد، فقط مجازات اصلی مورد حکم قرار می‌گیرد

 

اصولا مدت مجازات تکمیلی بیش از 2 سال نیست

Eماده 24- چنانچه محکوم طی مدت اجرای مجازات تکمیلی، مفاد حکم را رعایت ننماید، دادگاه صادرکننده حکم به پیشنهاد قاضی اجرای احکام برای ((بار اول مدت مجازات تکمیلی مندرج در حکم را تا یک سوم افزایش می دهد)) و در صورت ((تکرار))، بقیه مدت محکومیت را به ((حبس یا جزای نقدی درجه هفت یا هشت)) تبدیل می‌کند.

همچنین بعد از گذشتن نیمی از مدت مجازات تکمیلی، دادگاه می‌تواند با پیشنهاد قاضی اجرای حکم در صورت اطمینان به عدم تکرار جرم و اصلاح مجرم، نسبت به لغو یا کاهش مدت زمان مجازات تکمیلی وی اقدام کند

(هیچ کس را نمی توان برای همیشه از حقوق اجتماعی محروم کرد)

ضمانت اجرای عدم رعایت مجازات تکمیلی برای بار اول افزایش مجازات تا یک سوم و در صورت تکرار تبدیل محکومیت به حبس (یا)جزای نقدی درجه 7 یا هشت یعنی نهایت تا 2 میلیون تومان ،مثل آنکه بر شخص شرط شده باشد که در فلان اقامتگاه اقامت داشته باشد اما از آنجا سفر کند و به جای دیگر برود)

 

 

Eماده 25- محکومیت قطعی کیفری در ((جرائم عمدی))، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم میکند(موارد زیر به عنوان مجازات تبعی تلقی می شود//محرومیت از کلیه حقوق اجتماعی قانونی نیست)

 

 

الف- هفت سال در محکومیت به ((مجازات‌های سالب حیات)) و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی(=مدت محرومیت از حقوق اجتماعی مثلا اشتغال به سمت وکیل دادگستری یا امین یا قیم بودن فرد در کیفر حبس ابد 7سال از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی فرضا  قصاص نفس است)

ب- ((سه سال)) در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنیٌ‌علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار(=اگه مجازات جرمی بیش از 5سال تا ده سال باشد مثلا 6 سال ،محکوم علیه 3 سال از حقوق

اجتماعی محروم می شود)

پ- دو سال در محکومیت به شلاق حدی(=کلیه مجازات حدی اعم از قذف و محاربه و شرب مسکر دارای مجازات تبعی است)، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنیٌ‌علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج(=اگر مجازات جرمی بیش از 2 سال تا 5 سال باشد مثلا 4 سال ،محکوم علیه دوسال ازز حقوق اجتماعی محروم می شود)

(با توجه به ماده ی فوق که حبس تعزیری را تا درجه 5 محکومیت موثر کیفری دانسته است یعنی بیش از 2 سال حبس،خود 2 سال حبس آثار تبعی ندارد//محکومیت قطعی به جرائم غیر عمدی//محکومیت قطعی به حبس درجه 6 تا 8 یعنی حبس 2 سال و پایین تر از آن مجازات تبعی ندارد 

همچنین محکومیت قطعی به مصادره اموال؛شلاق تعزیری؛انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی و جزای نقدی این موارد  مجازات تبعی ندارد

در جرائم قابل گذشت اگر با گذشت شاکی اجرای مجازات متوقف گردد ،اثر تبعی نیز از بین می رود)

تبصره 1ـ در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می‌شود لکن در گواهی‌های صادره از مراجع ذیربط منعکس نمی‌گردد مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازات

تبصره 2- در مورد جرائم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع می‌شود.

تبصره 3- در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدتهای فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع می‌شود. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد.

 

Eماده 26- حقوق اجتماعی موضوع این قانون به شرح زیر است:

الف- داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا

ب- عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیأت دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور

پ- تصدی ریاست قوه قضائیه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری

ت- انتخاب شدن یا عضویت در انجمن‌ها، شوراها، احزاب و جمعیت‌ها به موجب قانون یا با رأی مردم

ث- عضویت در هیأتهای منصفه و امناء و شوراهای حل اختلاف

ج- اشتغال به عنوان مدیر مسؤول یا سردبیر رسانههای گروهی

چ- استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاههای حکومتی اعم از قوای سه گانه و سازمان‌ها و شرکتهای وابسته به آنها، صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران، نیروهای مسلح و سایر نهادهای تحت نظر رهبری، شهرداری‌ها و مؤسسات مأمور به خدمات عمومی و دستگاههای مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آنها

ح- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری و تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتریاری

خ- انتخاب شدن به سمت قیم، امین، متولی، ناظر یا متصدی موقوفات عام

د- انتخاب شدن به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی

ذ- استفاده از نشانهای دولتی و عناوین افتخاری

ر- تأسیس، اداره یا عضویت در هیأت مدیره شرکتهای دولتی، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا مؤسسه آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و علمی

تبصره1- مستخدمان دستگاههای حکومتی در صورت محرومیت از حقوق اجتماعی، خواه به عنوان مجازات اصلی و خواه مجازات تکمیلی یا تبعی، حسب مورد در مدت مقرر در حکم یا قانون، از خدمت منفصل میشوند.

تبصره 2- هر کس به عنوان مجازات تبعی از حقوق اجتماعی محروم گردد پس از گذشت مواعد مقرر در ماده(25) این قانون اعاده حیثیت می‌شود و آثار تبعی محکومیت وی زائل می‌گردد مگر در مورد بندهای(الف)، (ب) و(پ)( الف- داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا ب- عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیأت دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور پ- تصدی ریاست قوه قضائیه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری) این ماده که از حقوق مزبور به‌طور دائمی محروم می‌شود

 

مثلا شخصی اگر مرتکب شرب خمر یا قذف یا مرتکب قتل عمد شود و قصاص نشود دیگر نمی تواند نه نماینده و نه عضو شورای شهر نه امثالهم شود

 

ماده 36- حکم محکومیت قطعی درجرائم موجب حد محاربه و افساد فی الارض یا تعزیر تا درجه چهار و نیز کلاهبرداری بیش از یک میلیارد (1.000.000.000)ریال در صورتی که موجب اخلال در نظم یا امنیت نباشد(=مشروط بر این قید است حکم ماده) در یکی از روزنامههای محلی در یک نوبت منتشر می‌شود.

تبصره –(( انتشار)) حکم محکومیت قطعی در جرائم زیر که میزان مال موضوع جرم ارتکابی، یک‌میلیارد(1.000.000.000)ریال یا بیش از آن باشد(=بیش از صد میلیون تومان)، الزامی است و در رسانه ملی یا یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می‌شود:

الف- رشاء و ارتشاء

ب- اختلاس

پ- اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی در صورت تحصیل مال توسط مجرم یا دیگری

ت- مداخله وزرا و نمایندگان مجلس و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری

ث- تبانی در معاملات دولتی

ج- أخذ پورسانت در معاملات خارجی

چ- تعدیات مأموران دولتی نسبت به دولت

ح- ((جرائم گمرکی))

خ- قاچاق کالا و ارز

د- ((جرائم مالیاتی))

ذ- پولشویی

ر- اخلال در نظام اقتصادی کشور

ز- ((تصرف غیرقانونی در اموال عمومی یا دولتی))