شرکت در جرم

شرکت در جرم

ماده 125- هر کس با شخص یا اشخاص دیگر(= تحقق شرکت منوط به وجود بیش از یک عامل در ارتکاب جرم است)  در عملیات اجرائی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آنها باشد ((خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد)) و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت(=یعنی وقوع جرم را هر چند به مقدار اندک، بتوان به فعل هر یک از شرکاء نسبت داد)شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است. 

در مورد جرائم غیرعمدی(=جرایم ناشی از بی احتیاطی یا عدم مهارت متضمن خطای جزایی است که ممکن است عده ای به طور دسته جمعی و باهم مرتکب شوند مثل خطای سه چند داروساز در تحویل داروی سمی به جای داروی شفا بخش) نیز چنانچه جرم، مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد مقصران، شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات هر یک از آنان، مجازات فاعل مستقل آن جرم است

(=شریک جرم همانند مباشر مادی جرم به کسی اطلاق می شود که شخصاً اعمال مادی تشکیل دهنده جرم را انجام دهد . ولی از این جهت چنین فردی را شریک جرم می دانند که به همراهی شخص یا اشخاص دیگری اعمال مادی تشکیل دهنده جرم را به مورد اجرا می گذارد//مسئولیت کیفری شریک شخصی است و به هیچ وجه به مسئولیت کیفر شرکای دیگر ربطی ندارد//ملاک تحقق شرکت در جرم ،مستند بودن جرم  به عمل همه ی شرکا است//شیک در جرم در عملیات اجرایی جرم مشارکت داشته است

مجازات شریک جرم در جرایم تعزیری مجازات فاعل مستقل آن جرم است

مباشر معنوی کسی که ارتکاب جرم عقلاً به او منتسب است،مثلا کسی که به صغیر غیر ممیز یا دیوانه‌ای چاقوئی می‌دهد تا فرد منظور را به قتل رساند (درست است که در اینجا فعل توسط دیوانه یا غیر ممیز انجام شده، لکن چون اینها از خود اراده و اختیاری نداشته و متوجه عمل خود نیستند و در حقیقت به عنوان وسیله تلقی می‌شوند)، مباشر جرم محسوب (سبب اقوی از مباشر) و تحت این عنوان قابل تعقیب و مجازات است(=ماور دولت که برای گرفتن اقرار ،امر به شکنجه متهم می کند فاعل معنوی جرم است یا کسی که دستور می دهد محکومی را سخت تر از مجازاتی که مورد حکم است مجازات کنند فاعل معنوی جرم است)

تمام مصادیق مباشر معنوی از قانون تعزیرات 75 بیان شده است

ماده 538 ـ هرکس شخصا یا توسط دیگری برای معافیت خود یاشخص دیگری از خدمت دولت یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به‌دادگاه گواهی پزشکی به اسم طبیب جعل کند به حبس از شش ماه تایکسال یا به سه تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهدشد(=مباشر معنوی جرم)

ماده 575 ـ هرگاه مقامات قضایی یا دیگر مامورین ذیصلاح ‌برخلاف قانون توقیف یا دستور بازداشت یا تعقیب جزایی یا قرارمجرمیت کسی را صادر نمایند به انفصال دایم از سمت قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت پنج سال محکوم خواهند شد(=مباشر معنوی جرم)

ماده 578 ـ هریک از مستخدمین و مامورین قضایی یا غیر قضایی‌دولتی برای اینکه متهمی را مجبور به اقرار کند او را اذیت و آزاربدنی نماید علاوه بر قصاص یا پرداخت دیه حسب مورد به حبس ازشش ماه تا سه سال محکوم می‌گردد و چنانچه کسی در این‌خصوص دستور داده باشد فقط دستور دهنده به مجازات حبس‌ مذکور محکوم خواهد شد و اگر متهم بواسطه اذیت و آزار فوت کندمباشر مجازات قاتل و آمر مجازات آمر قتل را خواهد داشت‌(=مباشر معنوی جرم)

 

ماده 621 ـ هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به‌هرمنظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هرنحو دیگر شخصا یاتوسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تاپانزده سال محکوم خواهد شد. در صورتی که سن مجنی‌علیه کمتراز پانزده سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یابه مجنی‌ علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم‌دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌گردد(=مباشر معنوی جرم)

 

ماده 141- مسؤولیت کیفری، شخصی است.

 

ماده 145- تحقق جرائم غیر عمدی، منوط به احراز تقصیر مرتکب است

 

تبصره- اعمال مجازات حدود، قصاص و دیات در مورد شرکت در جنایت با رعایت مواد کتابهای دوم، سوم و چهارم این قانون انجام می‌گیرد(=به نوعی باید مقررات شرکت در جرم را ناظر به جرایم تعزیری دانسته و در سایر جریم به بخش های خاص آن مراجعه کنیم)